Wat is een sacrament?
Een sacrament is een zichtbaar teken van een onzichtbare werkelijkheid. In de sacramenten kunnen christenen de helende, verzoenende, nabije, versterkende en liefdewekkende aanwezigheid van God ervaren. In de sacramenten werkt de genade van God. We moeten en mogen met al onze zintuigen tot God komen, niet alleen met ons intellect. Daarom geeft God zich aan ons in aardse tekenen – in brood, wijn en olie, door woorden, zalvingen en handopleggingen. Een sacrament kan omschreven worden als een ontmoeting met Christus, die zelf het oersacrament is.

Sacramenten hebben we nodig om boven ons kleine menselijke leven uit te groeien en door Jezus als Jezus te worden: kinderen van God in vrijheid en heerlijkheid. De sacramenten zijn gaven van Christus aan zijn kerk. Het is de taak van de kerk om ze te bedienen en ze te beschermen tegen misbruik.
Jezus heeft zijn woorden en tekenen toevertrouwd aan concrete mensen, namelijk de apostelen, en ze niet aan een anonieme massa uitgeleverd. Sacramenten zijn voor de kerk en door de kerk. Ze zijn voor de kerk omdat het lichaam van Christus, dat de kerk is, op de sacramenten is gegrondvest, erdoor gevoed en voltooid wordt. Ze zijn door de kerk, omdat sacramenten krachten van het lichaam van Christus zijn.

Sacramenten zijn geen magie. Een sacrament kan alleen maar werken als je het in geloof begrijpt en aanneemt. Sacramenten vooronderstellen niet enkel het geloof, maar versterken het ook en brengen het tot uitdrukking.
Jezus beval de apostelen de mensen eerst door hun verkondiging tot discipelen te maken, en ze dan pas te dopen. Het zijn dus twee dingen die wij in de kerk ontvangen: het geloof en de sacramenten. Christen word je ook tegenwoordig niet door een ritueel of door je te laten inschrijven, maar door het aannemen van het juiste geloof. Wij ontvangen het juiste geloof van de kerk. Zij staat daarvoor borg. Omdat het geloof van de kerk tot uiting komt in de liturgie, mag een sacramenteel ritueel niet door een ambtsdrager of een gemeenschap worden veranderd of gemanipuleerd.

Welke zijn de zeven sacramenten?

• de sacramenten van initiatie: (1) doopsel, (2) vormsel en (3) eucharistie
• de sacramenten van genezing: (4) biecht en (5) ziekenzalving
• de sacramenten van gemeenschap en zending: (6) huwelijk en (7) wijding

(1) Het sacrament van de doop: de doop is de weg uit het rijk van de dood naar het leven; de toegangspoort tot de kerk en het begin van een blijvende gemeenschap met God.

(2) Het sacrament van het vormsel: het vormsel is het sacrament dat de doop voltooit en waarmee ons de gave van de Heilige Geest wordt geschonken. Wie in vrijheid kiest voor een leven als kind van God en onder de tekenen van handoplegging en zalving met chrisma, bidt om Gods geest, krijgt de kracht om in woord en daad te getuigen van Gods liefde en macht. Hij is nu een volwaardig, verantwoordelijk lid van de katholieke kerk.

(3) Het sacrament van de eucharistie: de heilige eucharistie is het sacrament, waarin Jezus Christus zijn lichaam en zijn bloed – zichzelf – voor ons geeft, opdat wij ons ook in liefde geven aan Hem en ons in de heilige communie met Hem verenigen. Zo worden we verbonden tot het ene lichaam van Christus, de kerk.

(4) Het sacrament van boete en verzoening: dit sacrament wordt ook wel het sacrament van vergeving, van bekering of van de biecht genoemd. De liefde van Christus blijkt hieruit dat Hij de verlorenen zoekt en de zieken geneest. Daarom zijn ons sacramenten van genezing en verzoening geschonken, die ons bevrijden van zonde en sterken in lichamelijke en psychische zwakte.

(5) Het sacrament van de ziekenzalving: Jezus kwam om Gods liefde te tonen. Vaak deed Hij dat daar waar wij ons bijzonder kwetsbaar en bedreigd voelen: in de aantasting van ons leven door ziekte. God wil dat wij aan lichaam en ziel gezond worden, dat we bovendien gelovig worden en zijn komende Koninkrijk zien. De ziekenzalving geeft troost, vrede en kracht en verbindt de zieke in zijn kritische toestand en zijn lijden op een diep niveau met het lijden van Christus.

(6) Het wijdingssacrament: wie gewijd wordt, ontvangt een gave van de Heilige Geest, die hem een heilige volmacht geeft en via de bisschop door Christus wordt verleend. Het wijdingssacrament heeft drie orden: bisschop (episcopaat), priester (presbyteraat) en diaken (diaconaat). Wie gewijd is heeft niet alleen een functie of een ambt op zich genomen. Door de wijding ontvangt de bisschop, priester of diaken een bepaalde kracht en een zending, hem geschonken voor zijn geloofsbroeders en –zusters.
De priesters van het oude verbond beschouwden het als hun taak te bemiddelen tussen het hemelse en het aardse, tussen God en zijn volk. Omdat Christus de enige ‘middelaar tussen God en mensen’ (1 Tim. 2,5) is, heeft Hij dit priesterschap voltooid en beëindigd. Na Christus kan een priesterschap alleen nog in Christus bestaan, in Christus’ offer aan het kruis en door Christus’ roeping en apostolische zending.

(7) Het sacrament van het huwelijk: God heeft man en vrouw voor elkaar bestemd opdat zij ‘niet meer twee, maar een’ zijn (Mat. 19,6): op die manier moeten ze de liefde leven, vruchtbaar zijn en zo een teken voor God zelf worden, die niets dan overstromende liefde is. Het sacrament van het huwelijk komt tot stand door een voor God en de kerk afgelegde belofte van man en vrouw, die door God aangenomen en bezegeld wordt en door de lichamelijke vereniging van het paar voltrokken wordt. Omdat God zelf de band van het sacramentele huwelijk smeedt, bindt die tot de dood van een van beide partners.